skip to main content
Idioma:

Basmacı İsyanı ve Sovyet-Afgan Sınır Anlaşmazlığı (1925-1926)

Killioğlu, Mehmet Erkan

Gazi Akademik Bakis Dergisi, 2022-01, Vol.15 (30), p.302-322

Ankara: Professor Dr. Hale Sivgin

Texto completo disponível

Citações Citado por
  • Título:
    Basmacı İsyanı ve Sovyet-Afgan Sınır Anlaşmazlığı (1925-1926)
  • Autor: Killioğlu, Mehmet Erkan
  • Assuntos: 19th century ; Bolshevism ; Crises ; Foreign policy ; Management ; Natural disasters ; Peace negotiations ; Rivers
  • É parte de: Gazi Akademik Bakis Dergisi, 2022-01, Vol.15 (30), p.302-322
  • Descrição: Türkistan bölgesi ile sınırdaş olan Afganistan, Çarlık Rusyası idaresinin ve Sovyetler Birliǧi'nin dış politikasında öncelikli bir konumda olmuştur. Afganistan, 19. Yüzyılda Çarlık Rusyası ve İngiltere arasında yaşanan nüfuz mücadelesine sahne olmuştur. Büyük Oyun adı verilen bu rekabetin telafisi mümkün olmayacak zararlar vermemesi taraflar Afganistan'ın tampon bölge olması konusunda uzlaşmıştır. Ancak bu rekabet sırasında yaşananlar Çarlık Rusyası'nın, coǧrafi engeller olmaması sebebiyle güneydeki Türkistan ve Kazak Bozkırı'ndan gelecek saldırılara karşı olan hassasiyetini arttırmıştır. Çarlık Rusyası bu endişesini halefi olan SSCB'ye miras olarak bırakmıştır. 1917 Ekim Devrimi'nden sonra Türkistan'da, Bolşevik idaresi yerel halk nezdinde kabul görmemiştir. Bölgenin baǧımsızlıǧı önünde bir engel olarak görülen Bolşevik idaresine karşı bir isyan hareketi çıkmıştır. Basmacı İsyanı adı verilen bu hareket yüzünden Türkistan'ı kaybetmek istemeyen Sovyetler, Basmacı İsyanı'nı hızlı bir şekilde sonlandırmaya çalışmıştır. Bu isyan sırasında Afganistan'da üslenen Basmacılar da, Türkistan'daki Sovyet hedeflerine saldırmış ve bu saldırılardan sonra Afganistan topraklarına geri dönmüştür. İsyanı bastırmak isteyen Sovyetler için Basmacıların bu hareket serbestliǧini sona erdirmek öncelikli amaç olmuştur. Bu yüzden de iki ülke arasındaki sınırın kontrolü önem kazanmıştır. Ancak yaz kuraklıǧı sebebiyle iki ülke sınırını çizen Ceyhun ve Penc Irmaǧı'nın sularının kuruması ve Ceyhun'un suları üzerindeki Orta Tugay Adası ile Afganistan kıyısının birleşmesi bu kontrolü zorlaştırmıştır. Ada ile ilgili bu durum yüzünden iki ülke arasında adanın hükümranlıǧı ve uluslararası sınır çizgisi konusunda ciddi bir kriz ortaya çıkmıştır. Krizin çözümü için Sovyetler adanın Afganistan topraǧı olduǧunun kabulüne karşılık, Afgan Devleti'nin Basmacılara gösterdiǧi müsamahayı sonlandırması istenmiştir.
  • Editor: Ankara: Professor Dr. Hale Sivgin
  • Idioma: Turco
Voltar para lista de resultados

  • Realização: ABCD-USP USP   Logos de Redes Sociais: Freepik

Buscando em bases de dados remotas. Favor aguardar.